Czy któraś z tych wypowiedzi brzmi dla Ciebie znajomo?
Dziecko nie słucha, nie wykonuje poleceń, robi na przekór, na stanowczą reakcje rodzica reaguje oporem, krzykiem i płaczem. – Jak często rodzice stają w podobnych sytuacjach? Czy tak musi być? Co jako rodzic mogę zrobić, aby tak nie było?
W tym artykule postaram się odpowiedzieć na te i inne pytania związane z podstawami nauki posłuszeństwa.
Ustalamy jasne zasady
Gdy dziecko pojawi się na świecie, a nawet jeszcze przed tym wydarzeniem, rodzice powinni wspólnie ustalić w jaki sposób będą je wychowywać, jakie wartości stawiają na pierwszym miejscu i czego będą wymagać od dziecka. Dlaczego jest to tak ważne?
Jako dorośli ludzie, posiadamy określony system wartości i codziennie działamy zgodnie z pewnymi, określonymi zasadami i regułami postępowania. Wiemy na przykład co nam wolno, a co jest zabronione. Co spotka się z aprobatą, a co z krytyką. Wiemy też, że poszczególne zachowania w niektórych kręgach są właściwe, a w innych należy ich unikać. W praktyce nasz sposób postępowania jest podporządkowany całemu systemowi zasad i reguł.
Te reguły są potrzebne do tego, aby służyć i przyczyniać się do lepszego oraz bezpieczniejszego życia. Bowiem znajomość zasad pozwala na przewidywanie i dostrzeżenie tego, co może nas w danej sytuacji spotkać, a więc tego jak określoną sytuację wykorzystać lub wręcz przeciwnie – jak uniknąć niewłaściwego postępowania i jego konsekwencji. Przestrzeganie zasad i reguł wprowadza także ład i porządek.
Mały człowiek, który przychodzi na świat w rodzinie, na początku nie ma takiej wiedzy jak jego dorośli rodzice i niewiele rozumie. Powoli musi poznawać świat i zasady w nim panujące. Dzieje się to poprzez obserwacje, eksperymentowanie, sprawdzanie, a także poprzez informację jaką przekazują mu rodzice swoim zachowaniem i postawą. Jeżeli zasady, którymi kierują się rodzice są jasne, niezmienne i przestrzegane przez wszystkich, dziecko będzie czuło się pewnie i bezpiecznie. Będzie wiedziało jaki skutek wywoła określone zachowanie, a więc będzie umiało przewidywać konsekwencje, a tym samym nie będzie odczuwało lęku i niepewności.
Wymagamy z miłością
Cieszymy się, że dziecko dorasta, więcej potrafi, jest bardziej samodzielne, więcej rozumie i lepiej się komunikuje. Natomiast trudniejsze do przyjęcia i zaakceptowania jest to, że z drugiej strony dziecko zaczyna się przeciwstawiać i mówić ?nie?.
To naturalne, że dziecko, zwykle w wieku 2 – 3 lat, osiąga taki moment rozwoju, że zaczyna komunikować swoje potrzeby, chce samo decydować. Kwestionuje polecenia dorosłych, nie jest zadowolone – co wyraża przez swój protest ? czasem płacze, krzyczy, uderza pięściami. Oznacza to, że nadszedł właściwy czas, aby jasno postawić granice i określić co dziecku wolno, a czego już nie. To także czas aby tłumaczyć i pokazywać co się może stać i jakie są konsekwencje dokonania wyboru. Musimy wtedy także wyjaśniać dziecku przyczynę naszego postępowania, dlaczego pewnych rzeczy mu zabraniamy lub dlaczego coś powinno zrobić.
Natomiast w egzekwowaniu postawionych granic i określonych reguł musimy być konsekwentni. Nie wolno ustępować podczas zakazywania zabronionych czynności oraz podczas nakazywania zachowań, które dziecko musi realizować. Na przykład po zakończonej zabawie dziecko ma obowiązek posprzątać zabawki, i powinno to robić za każdym razem, bez wyjątku. Nie wolno wtedy dopuścić do sytuacji, że dziecko jest wyręczane, gdy nie ma ochoty na oczekiwane od niego postępowanie.
Nie można także dopuścić do tego, aby dziecko wyczuło, że płaczem można wszystko wymusić i postawić na swoim. W przeciwnym razie będzie podważony autorytet rodzica. Ważne jest też, aby polecenia dorosłego, były przez dziecko wykonywane bez ociągania, przy czym można ustalić z dzieckiem, że polecenie jest powtórzone maksymalnie trzy razy, a gdy to nie poskutkuje ? wyciągane są konsekwencje. W tej sytuacji kluczowe jest to, aby dziecko jasno wiedziało co się może stać, gdy czegoś nie zrobi.
W praktykowaniu wymagania od dziecka trzeba być stanowczym i nie ustępować, bo jest to jedyna droga do sukcesu, który zbudujemy tylko konsekwencją i wytrwałością. Kluczowe w egzekwowaniu określonych zachowań i przestrzegania reguł przez dzieci jest to, aby wszystkim naszym działaniom towarzyszyła miłość. To ona pozwoli nam ustrzec się popadania w skrajności i pomoże dostrzec na pierwszym miejscu dobro dziecka.
Dajemy dziecku wybór
Warto umożliwiać dziecku dokonywanie wyborów. Warto ustalić co dziecko powinno robić zawsze bez względu na sytuację, od tego w czym czasami możemy ustąpić. Są bowiem niezmienne standardy i zasady, ale występują sytuacje, w których dziecku powinno mieć możliwość wyboru. Najczęściej to w codziennych czynnościach możemy dziecku dawać wybór pytając na przykład: ?Z czym zjesz kanapkę?? ?Którą bluzeczkę chcesz założyć?? ?Widzę, że bardzo ci zależy aby się jeszcze pobawić. Jeżeli masz ochotę będziesz do tego mógł wrócić po kolacji”.
Fakt możliwość wyboru oraz to, że inni się z nim liczą i akceptują wybory dziecka są dla niego bardzo ważne. Nie słyszy wtedy tylko zakazów i nie zaniża się poczucia niskiej samooceny dziecka. Dziecko nie będzie mieć poczucia że wszystko robi źle oraz że jest nieposłuszne. Nauka posłuszeństwa bowiem może obrócić się przeciwko dziecku. W kształtowaniu dziecka nie więc dopuścić do sytuacji, że stanie się ono ślepo posłuszne innym, i nie będzie posiadało swojego zdania.
Chwalimy i motywujemy
Dobrze jest chwalić za posłuszeństwo i motywować dzieci poprzez uznanie i podkreślanie sukcesów. Dziecko widząc radość rodziców, będzie starało się być im posłuszne. Zacznie kontrolować swoje zachowanie, panując nad emocjami, walcząc z lenistwem i egocentryzmem.
Podsumowując trzeba zdać sobie sprawę, że już od najwcześniejszego wieku można i trzeba egzekwować respektowanie zasad. Stawiając wymagania pokazujemy dzieciom, że są przez nasz kochane, zależy nam na ich dobru. Ustalenie granic jest bezwzględnie konieczne dla właściwego rozwoju dziecka. Dziecko mając jasno określone zasady czuje się bezpieczniejsze, jest spokojniejsze, pewniejsze, szczęśliwsze i może się prawidłowo rozwijać.
{kunena_discuss:25}