Jaką bajkę wybrać dla mojego dziecka?

bajka dla dzieciKażdy rodzic chce jak najlepiej dla swojego dziecka. Jednak niejednokrotnie staje przed dylematem, jakie produkty i metody wybrać aby wspierać prawidłowy rozwój dziecka, a przypadkiem jemu nie zaszkodzić. Wątpliwości pojawiają się i dotykają wielu obszarów życia i wychowania. Jednym z bardzo istotnych obszarów wpływu  na dziecko są treści jakie mu dostarczamy – zarówno te, które ogląda, jak i te których słucha. Czy to, czym się „karmi” dziecko, jest dla niego dobre i przed czym powinniśmy je chronić?

Współczesny rynek oferuje szeroki wybór bajek i wydawnictw dla dzieci. Wydawcy prześcigają się w pomysłach w jaki sposób przyciągnąć klienta. Stając przed półką w księgarni lub w sklepie stajemy równocześnie przed poważnym problemem wyboru i odpowiedzi na pytanie: czy to co nowe, kolorowe, przyciągające uwagę jest najbardziej wartościowe dla naszego dziecka?

Dokonując wyboru literatury i filmów dla dziecka musimy zadać sobie kilka kluczowych pytań, które pomogą nam podjąć właściwą decyzję. Przede wszystkim powinniśmy ustalić czego chcemy dla naszego dziecka oraz przed czym chcemy je chronić.
Warto więc uświadomić sobie czy nasze dziecko ma:

  • rozwijać się i wzbogacać swoją wyobraźnię,
  • poszerzać swój język o piękne wzory z literatury,
  • wybierać dobro, a unikać zła,
  • mieć poczucie bezpieczeństwa,
  • być spokojne i radosne,
  • potrafić komunikować swoje potrzeby, uczucia i emocje,
  • być refleksyjne,
  • umieć przewidywać konsekwencje swoich działań.

Zapewne wszyscy rodzice odpowiedzą na te pytania twierdząco i jednym tchem, ale czy wszystkie te rzeczy będą udziałem dziecka jeśli za pomocą filmu, bajek i zabawek sprawimy, że będzie narażone na bycie świadkiem zła, agresji oraz będzie mieć stały kontakt z zakłamaniem i wypatrzonym obrazem rzeczywistości?

Obrazy i treści bajek w znaczący sposób oddziałują na wyobraźnie i język dziecka. Pobudzają myślenie, wpływają na rozwój świata fantazji. Dziecko jest dużo bardziej wrażliwe niż dorosły i w sposób bezpośredni chłonie bodźce wzrokowo-słuchowe. To co widzi, uznaje za prawdziwe. Na  określonych etapach rozwoju w ogóle nie potrafi oddzielić  świata fantazji od rzeczywistości. Ponadto mocno przeżywa świat bajek, odnajduje siebie w bohaterach i utożsamia się z nimi.
W przypadku bajek zawierających elementy agresji, przemocy, zakłamania – to one będą oddziaływały na świat dziecka, a efekty będą widoczne lub ukryte. Nawet jeżeli  wpływ niekorzystnych elementów nie będzie widoczny, to będą one obecne i utrwalone w wyobraźni i pamięci dziecka.

Bajki mają istotne znaczenie w nauce konsekwencji dotyczącej podejmowanych przez dziecko decyzji i czynów, rozumienia ich przyczyn i przewidywania skutków. Dziecko poprzez przeżywanie wspólnie z bohaterami różnych sytuacji, uczy się dostrzegać oraz nazywać emocje i uczucia, jak również radzić sobie z nimi.
Nie bez znaczenia jest nie tylko zasadnicza treść i historia bajki, ale również przesłanie jakie niesie. Poczucie, że zło, przemoc i kłamstwo zwycięża, może u dziecka wystąpić, gdy dojdzie ono do takiego wniosku. Trzeba pamiętać, że przesłanie wcale nie musi być przedstawione w sposób bezpośredni. A jeśli bajka niesie ze sobą przesłanie, że świat jest zły, to może spowodować u dziecka takie emocje, jak smutek, rozczarowanie, lęk, zniechęcenie czy brak nadziei. Dobra puenta powinna wywoływać u dziecka pozytywne emocje i efekty tj. radość, szczęście, poczucie bezpieczeństwa, zanik napięcie i lęków, uspokojenie.

Bajki powinny także przekazywać dobre wzorce zachowań. W niektórych przypadkach może się to odbywać na zasadzie przeciwieństw, ale tylko jeśli dobro będzie przedstawione jako prawdziwe, atrakcyjne i zwycięskie. Dzięki temu dziecko w życiu codziennym będzie potrafiło odróżnić dobro od zła i kierować się ku dobru.

Jest jeszcze jeden bardzo istotny element pozwalający kontrolować wpływ świata bajek na dziecko i jego rozwój. A mianowicie spotkanie dziecka z każdą bajką powinno być zakończone rozmową z rodzicem. Dorosły powinien rozwiać wszelkie wątpliwości dziecka dotyczące bohaterów, zdarzeń, a także zobaczyć jak dziecko odebrało i rozumie przesłanie bajki.

Pamiętajmy, że naszą rolą, jako dorosłych, jest zminimalizowanie zła i agresji w życiu i otoczeniu dziecka oraz utrwalanie dobrych wzorców zachowań. Dlatego musimy świadomie wybierać z czym spotyka się nasze dziecko w okresie rozwoju. Pamiętajmy też, że kierując się wyborem dobra i piękna w naszym życiu, życie nasze i naszych dzieci naprawdę takim może się stać.